15 september 2021
Eind zestiger en begin zeventiger jaren van de vorige eeuw zijn specialistenpraktijken steeds meer onder één dak gaan werken, fuseerden kleinere ziekenhuizen en gasthuizen van verschillende signatuur tot steeds grotere organisaties, groeiden de bijbehorende managementteams en werden financieringen en budgetsystemen hierop aangepast. Overheadkosten stegen hiermee navenant. Rutger Batenburg, oprichter van de MKA groep: “Van meet af aan heb ik mij als MKA chirurg de vraag gesteld hoe een ideaal ziekenhuis op mijn witte vel er dan uit zou moeten zien”.
Tweedelijns zorg
“Met de gedachte dat het zorginhoudelijke aspect toch eigenlijk leidend zou moeten zijn boven de, in mijn ogen, te ver doorgegroeide systemen hebben we een plan uitgewerkt om delen van de tweedelijns ziekenhuiszorg inhoudelijk te scheiden van het bestaande (budgetfinancierings) systeem” vervolgt Batenburg. Op basis van zorginhoud kan immers een groot deel van de electieve zorg gescheiden worden van niet-electieve of acute zorg. Het verwijderen van een verstandskies hoeft niet per definitie in een groot ziekenhuis te worden gedaan, maar anders is dat voor de behandeling van aangezichtsfracturen. Vervolgens moet dan natuurlijk wel de financiering worden aangepast om te vermijden dat ‘alleen de krenten uit de pap worden genomen’.
Ontstaan van ZBC’s
In 2007 heeft een groep MKA chirurgen middels een pilot een Zelfstandig Behandel Centrum (ZBC) opgezet, waarbij met het ziekenhuis afspraken zijn gemaakt over borging van zowel zorginhoudelijke kwaliteit, verbondenheid met het ziekenhuis en financiële compensatie. In 2014 heeft dit geleid tot een volledige bedrijfsovername en is deze werkwijze bij andere ziekenhuizen toegepast, resulterend in groei met een aantal centra van MKA chirurgen op diverse plaatsen in Nederland. Sterk verbonden met de ziekenhuizen, maar met een autonome en bedrijfsmatige cultuur van werken.
Ministerie van VWS
De transitie naar een systeem van ’de juiste zorg op de juiste plek’ (bestuurlijk hoofdlijnen akkoord 2020-2022, ministerie van VWS) van de ziekenhuiszorg vraagt grote aanpassingen en zal via de weg van de geleidelijkheid moeten gebeuren. Technologische ontwikkelingen en verbeterde ICT zullen daarbij zeer ondersteunend zijn. Charles Versluijs, medeoprichter van de MKA groep: “Meer dan actueel is dit onderwerp door Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN) voor het voetlicht gebracht met het voorstel om het huidige Hoofdlijnen Akkoord (HLA) om te zetten naar een meerjaren akkoord voor planbare zorg.” In dit akkoord staat o.a. “ZKN meent dat juist de planbare zorg zich erg goed leent voor afspraken die de nadelen en zorginhoudelijke omissies van de huidige HLA’s kunnen ondervangen en tegelijk inzetten op zorginhoudelijke doelen, financiële doelen en andersoortige prikkels. Met zo’n akkoord kunnen we snel de slag maken van arrangementen voor de inhaalzorg naar structurele afspraken voor deze grote groep patiënten in de komende kabinetsperiode”.
De overtuiging van MKA
Het is de overtuiging van ons als MKA groep dat zorginhoudelijke argumenten en bereidheid om altijd weer een wit vel te nemen voor het schetsen van een ideaal plaatje uiteindelijk leidend zijn en de veranderingen teweeg gaan brengen. Een lange adem, de kracht van herhaling van de boodschap en voorzichtige, maar continue druk van de veranderleiders richting verzekeraars, politiek en bestuurders zijn bij die processen onontbeerlijk. Batenburg besluit: “De coronacrisis zou wellicht het vliegwiel kunnen worden om dit proces te gaan versnellen.”